Bws Ysgol

Hafan » Ieuenctid » Bws Ysgol

Bws Ysgol

Gwion Hallam yn darllen ei gerdd, 'Bws Ysgol':

Sut le yw eich bws ysgol chi? Ai lle’n llawn sŵn direidus a chwerthin? Neu a oes rhywbeth mwy diflas ac annifyr amdano? Yn y gerdd hon, mae Gwion Hallam yn gofyn i ni sylwi ar un bachgen sy’n casáu’r siwrne ar y bws am ei fod yn gorfod dioddef sylwadau creulon rhai o ddisgyblion y sedd gefn bob dydd. O bosib bod rhai ohonoch chi wedi dod ar draws sefyllfaoedd tebyg ...

Bws Ysgol - eglurhad y bardd

Beth sydd gan y bardd, Gwion Hallam, i'w ddweud am ei gerdd?

Gwion Hallam

Dewch i adnabod y bardd:

Gweithgaredd 1

Aildrefnwch y geiriau a’u rhoi yn yr un drefn ag y maen nhw yn y gerdd ei hun.

Gweithgaredd 2

Ydy'r brawddegau canlynol yn gywir neu'n anghywir?

Gweithgaredd 3

Mae’r geiriau ‘clec’, ‘bang’ a ‘chwislan’ i gyd yn esiamplau o un nodwedd arddull arbennig, ond pa un?

Gweithgaredd 4

Mae 5 esiampl o gyflythrennu yn y gerdd. Dewch o hyd iddyn nhw.

TASG 1

 

a) Mewn grwpiau, ceisiwch greu ‘perfformiad’ o’r gerdd, fel petai’n olygfa mewn ffilm neu ddrama, yn hytrach na cherdd.

 

b) Wedi gwneud hynny, trafodwch os ydy hi’n gerdd addas i’w pherfformio neu beidio.

 

c) Ar sail eich perfformiad, crëwch ffilm fer sy’n ‘dangos’ y digwyddiad ar y bws, ac yn cynnwys cyfweliadau gyda’r bachgen a gafodd ei fwlio, un o’r bwlis ac un o’r rhai oedd ar y bws ond na wnaeth ymyrryd.

 

TASG 2

 

a) Sut ydyn ni’n dod yn ymwybodol o deimladau’r bachgen yn y gerdd?

 

b) Beth yw eich teimladau chi wrth ddarllen y gerdd?

 

TASG 3

 

a) Mewn parau, dewch o hyd i ddefnydd y bardd o'r nodweddion canlynol:

             a) deialog

             b) cymhariaeth estynedig.

 

b) Mae un ohonoch i edrych ar y ddeialog a’r llall i edrych ar y gymhariaeth estynedig.

 

c) Disgrifiwch i’ch partner pam fod y bardd yn defnyddio’r nodwedd yn y gerdd – beth yw’r effaith? A yw’n effeithiol?

 

TASG 4

 

Dychmygwch eich bod chi’n un o swyddogion y Chweched Dosbarth. Mae’r Pennaeth wedi gofyn i chi ysgrifennu adroddiad byr yn disgrifio’r digwyddiad ar y bws, fel rhan o ymchwiliad i achosion o fwlio.

 

Ysgrifennwch adroddiad (200-300 o eiriau) yn esbonio’n glir beth ddigwyddodd ar y bws y diwrnod hwnnw.

 

Taflen holl dasgau Bws Ysgol (PDF):

Bws Ysgol - Gwion Hallam

Mor rhyfedd sut all taith

bob dydd

mewn bws

droi’n artaithpoen bwriadol byw,

 

a sut all croeso’r

seddau mawr cartŵn...

droi’n hunllef breuddwyd cas real iawn

 

i un.

 

Mae’n eistedd hefo’iefo’i, gyda’i

fag fel ffrind

a’i groen yn gwrando’n chwys... ;

 

fel milwr ffilm sy’n cofio’r sgript

mae’n disgwyl bang y bom,

 

yn paratoi at glec

grenêdbom bychan i’w daflu â llaw  y geiriau.

 

Oi gay-boy? Ma’ pawb yn gwbod!

 

Hei o ’ma, s’dim lle i homos... !

 

Ocê, os ti’n gê dwed y gwir!

 

Nid gofyn ond dweud

a neb eisiau ateb –

 

haws chwerthin a chwislanchwibanu

ar gelwydd sedd gefn

na gwrando ar y gwir:

 

gwell closio at y bwli

na’r boi sy’n diodde

ei boen.

 

(allan o Caneuon y Coridorau, Gwasg Carreg Gwalch, 2005)

Bws Ysgol

Gwion Hallam yn darllen ei gerdd, 'Bws Ysgol':

Sut le yw eich bws ysgol chi? Ai lle’n llawn sŵn direidus a chwerthin? Neu a oes rhywbeth mwy diflas ac annifyr amdano? Yn y gerdd hon, mae Gwion Hallam yn gofyn i ni sylwi ar un bachgen sy’n casáu’r siwrne ar y bws am ei fod yn gorfod dioddef sylwadau creulon rhai o ddisgyblion y sedd gefn bob dydd. O bosib bod rhai ohonoch chi wedi dod ar draws sefyllfaoedd tebyg ...

Bws Ysgol - eglurhad y bardd

Beth sydd gan y bardd, Gwion Hallam, i'w ddweud am ei gerdd?

Gwion Hallam

Dewch i adnabod y bardd:

Gweithgaredd 1

Aildrefnwch y geiriau a’u rhoi yn yr un drefn ag y maen nhw yn y gerdd ei hun.

Gweithgaredd 2

Ydy'r brawddegau canlynol yn gywir neu'n anghywir?

Gweithgaredd 3

Mae’r geiriau ‘clec’, ‘bang’ a ‘chwislan’ i gyd yn esiamplau o un nodwedd arddull arbennig, ond pa un?

Gweithgaredd 4

Mae 5 esiampl o gyflythrennu yn y gerdd. Dewch o hyd iddyn nhw.

TASG 1

 

a) Mewn grwpiau, ceisiwch greu ‘perfformiad’ o’r gerdd, fel petai’n olygfa mewn ffilm neu ddrama, yn hytrach na cherdd.

 

b) Wedi gwneud hynny, trafodwch os ydy hi’n gerdd addas i’w pherfformio neu beidio.

 

c) Ar sail eich perfformiad, crëwch ffilm fer sy’n ‘dangos’ y digwyddiad ar y bws, ac yn cynnwys cyfweliadau gyda’r bachgen a gafodd ei fwlio, un o’r bwlis ac un o’r rhai oedd ar y bws ond na wnaeth ymyrryd.

 

TASG 2

 

a) Sut ydyn ni’n dod yn ymwybodol o deimladau’r bachgen yn y gerdd?

 

b) Beth yw eich teimladau chi wrth ddarllen y gerdd?

 

TASG 3

 

a) Mewn parau, dewch o hyd i ddefnydd y bardd o'r nodweddion canlynol:

             a) deialog

             b) cymhariaeth estynedig.

 

b) Mae un ohonoch i edrych ar y ddeialog a’r llall i edrych ar y gymhariaeth estynedig.

 

c) Disgrifiwch i’ch partner pam fod y bardd yn defnyddio’r nodwedd yn y gerdd – beth yw’r effaith? A yw’n effeithiol?

 

TASG 4

 

Dychmygwch eich bod chi’n un o swyddogion y Chweched Dosbarth. Mae’r Pennaeth wedi gofyn i chi ysgrifennu adroddiad byr yn disgrifio’r digwyddiad ar y bws, fel rhan o ymchwiliad i achosion o fwlio.

 

Ysgrifennwch adroddiad (200-300 o eiriau) yn esbonio’n glir beth ddigwyddodd ar y bws y diwrnod hwnnw.

 

Taflen holl dasgau Bws Ysgol (PDF):