Cadno Coch

Hafan » Natur » Cadno Coch

Cadno Coch

Eurig Salisbury yn darllen ei gerdd, 'Cadno Coch':

Mae gan y cadno (neu’r llwynog) enw am fod yn greadur cyfrwys. Ond yn y gerdd hon, mae Eurig Salisbury yn sylwi ar symudiadau’r cadno wrth iddo redeg a chysgodi am yn ail. Mae’r bardd hefyd yn sylwi ar y modd y mae’r cadno’n syhwyro beth sydd o’i gwmpas, cyn diflannu’r un mor sydyn ag yr ymddangosodd yn y lle cyntaf.

Cadno Coch - eglurhad y bardd

Beth sydd gan y bardd, Eurig Salisbury, i'w ddweud am ei gerdd?

Eurig Salisbury

Dewch i adnabod y bardd:

Gweithgaredd 1

Atebwch y cwestiynau canlynol am y gerdd.

Gweithgaredd 2

Uwcholeuwch yr ymadroddion neu'r llinellau unigol sy'n defnyddio nodwedd cyflythrennu yn y gerdd.

Gweithgaredd 3

Yn y geiriau ‘ysgafn’ a ‘llosgi’, mae’r cytseiniaid ‘sg’ a ‘sg’ yn ymddangos yn yr un drefn yn y ddau air (‘ysgafn’/‘llosgi’).

Uwcholeuwch y cytseiniaid sy’n ymddangos yn yr un drefn yn y parau canlynol o eiriau neu ymadroddion.

TASG 1

 

Gyda phartner, gwnewch ddwy restr sy’n disgrifio’r cadno yn y gerdd:

 

a) un yn rhestru’r ffeithiau amdano

b) un yn rhestru’r hyn mae’r bardd yn dychmygu sy’n wir amdano.

 

TASG 2

 

Mae’r bardd yn defnyddio’r gair ‘loncian’ i ddisgrifio’r modd y mae’r cadno’n symud. 

 

a) Chwiliwch am glip ar y we o gadno’n rhedeg.

 

b) Ydych chi’n credu bod ‘loncian’ yn air addas neu’n anaddas i ddisgrifio symudiad y cadno? Pam?

 

TASG 3

 

Mae sawl bardd Cymraeg wedi ysgrifennu cerddi am gadnoid (neu lwynogod).

Ysgrifennodd bardd enwog iawn o’r enw R. Williams Parry gerdd o’r enw ‘Y Llwynog’.

Ceisiwch ddod o hyd i gopi o’r gerdd a dysgwch bedwar gair cyntaf a llinell olaf y gerdd honno ar eich cof.

 

TASG 4

 

Mae hen draddodiad o hela cadnoid yng Nghymru. A ydych chi o blaid neu yn erbyn y traddodiad hwnnw?

Ysgrifennwch erthygl i gylchgrawn yr ysgol yn cyflwyno eich dadl dros neu yn erbyn hela cadnoid.

 

Taflenni holl dasgau Cadno Coch:

Cadno Coch - Eurig Salisbury

Yn ysgafn,

Fel pe bai’r llawr yn llosgi

Ei draed,

Dacw’r cadnodacw = dyna, 'co, gwelwch fan yna  coch

yn loncianrhedeg yn araf ond yn gyson o lwynplanhigyn sy'n llai na choeden i lwyn.

 

                                Mae'n cadw ei bwyllMae’n parhau i fod yn wyliadwrus ,

                                Yn codi ei ben

                                Ac oediaros am ychydig .

 

                                                Clywodd rywun

                                                Neu rywbeth

                                                Lle na chlywais i

                                                Ddim.

 

Y cadno coch

A’i draed yn ddu

Yn loncian ac yn loncian

Cyn i’r tir ei lyncu.                                           

 

(Allan o Sgrwtsh, Eurig Salisbury, Gomer, 2011)

Cadno Coch

Eurig Salisbury yn darllen ei gerdd, 'Cadno Coch':

Mae gan y cadno (neu’r llwynog) enw am fod yn greadur cyfrwys. Ond yn y gerdd hon, mae Eurig Salisbury yn sylwi ar symudiadau’r cadno wrth iddo redeg a chysgodi am yn ail. Mae’r bardd hefyd yn sylwi ar y modd y mae’r cadno’n syhwyro beth sydd o’i gwmpas, cyn diflannu’r un mor sydyn ag yr ymddangosodd yn y lle cyntaf.

Cadno Coch - eglurhad y bardd

Beth sydd gan y bardd, Eurig Salisbury, i'w ddweud am ei gerdd?

Eurig Salisbury

Dewch i adnabod y bardd:

Gweithgaredd 1

Atebwch y cwestiynau canlynol am y gerdd.

Gweithgaredd 2

Uwcholeuwch yr ymadroddion neu'r llinellau unigol sy'n defnyddio nodwedd cyflythrennu yn y gerdd.

Gweithgaredd 3

Yn y geiriau ‘ysgafn’ a ‘llosgi’, mae’r cytseiniaid ‘sg’ a ‘sg’ yn ymddangos yn yr un drefn yn y ddau air (‘ysgafn’/‘llosgi’).

Uwcholeuwch y cytseiniaid sy’n ymddangos yn yr un drefn yn y parau canlynol o eiriau neu ymadroddion.

TASG 1

 

Gyda phartner, gwnewch ddwy restr sy’n disgrifio’r cadno yn y gerdd:

 

a) un yn rhestru’r ffeithiau amdano

b) un yn rhestru’r hyn mae’r bardd yn dychmygu sy’n wir amdano.

 

TASG 2

 

Mae’r bardd yn defnyddio’r gair ‘loncian’ i ddisgrifio’r modd y mae’r cadno’n symud. 

 

a) Chwiliwch am glip ar y we o gadno’n rhedeg.

 

b) Ydych chi’n credu bod ‘loncian’ yn air addas neu’n anaddas i ddisgrifio symudiad y cadno? Pam?

 

TASG 3

 

Mae sawl bardd Cymraeg wedi ysgrifennu cerddi am gadnoid (neu lwynogod).

Ysgrifennodd bardd enwog iawn o’r enw R. Williams Parry gerdd o’r enw ‘Y Llwynog’.

Ceisiwch ddod o hyd i gopi o’r gerdd a dysgwch bedwar gair cyntaf a llinell olaf y gerdd honno ar eich cof.

 

TASG 4

 

Mae hen draddodiad o hela cadnoid yng Nghymru. A ydych chi o blaid neu yn erbyn y traddodiad hwnnw?

Ysgrifennwch erthygl i gylchgrawn yr ysgol yn cyflwyno eich dadl dros neu yn erbyn hela cadnoid.

 

Taflenni holl dasgau Cadno Coch: